نی ریز صفوی
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره صفویه »
دانستههای ما درباره نیریز در دوره صفویه از سال ۹۵۵ ه. ق.، در زمان سلطنت شاهطهماسب اول صفوی (حک ۹۳۰ - ۹۸۴ ه. ق.) به بعد است. نخستین منبعی که در این دوره اطلاعاتی به دست داده، خلاصه التواریخ قاضی احمدبن شرفالدین حسین حسینی قمی است. به گفته وی در آن دوره ـ سال ۹۵۵ ه. ق. ـ چرنداب سلطان شاملو، حاکم نیریز، ایج و فسا بود. وی که حدود پانصد سوار در اختیار داشت، در جنگ ایران و عثمانی به...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره صفویه »
دانستههای ما درباره نیریز در دوره صفویه از سال ۹۵۵ ه. ق.، در زمان سلطنت شاهطهماسب اول صفوی (حک ۹۳۰ - ۹۸۴ ه. ق.) به بعد است. نخستین منبعی که در این دوره اطلاعاتی به دست داده، خلاصه التواریخ قاضی احمدبن شرفالدین حسین حسینی قمی است. به گفته وی در آن دوره ـ سال ۹۵۵ ه. ق. ـ چرنداب سلطان شاملو، حاکم نیریز، ایج و فسا بود. وی که حدود پانصد سوار در اختیار داشت، در جنگ ایران و عثمانی به...
متن وقفنامه و موقوفات مسجد جامع کبیر نیریز
دانشنامه تاریخ » اسناد مکتوب تاریخی »
الله ولی التوفیق و الاعانه و به ثقفی در تاریخ شهر ربیعالاول سنه تسع و سبعه ثمان مائه (یعنی سال هشتصد و هفتادونه) اعلیحضرت خلافت پناه کشورگشای عالمسِتان، فرمانفرمای عقاسیم جهان، سلطان جهانگیر، جهانبخش، جهان دار، خاقان عظیمالشأن عالی نشان رفیع المقدار الذی صیت سلطنته فی الاقطار و البلدان السلطان الغازی ابوالنصر معین السلطنه و الدنیا و الدین بهادرخان حسن، خلدالله ملکه و سلطنته وقف فرمود حصه دیوانی از مزرعه دهویه که در رستاق واقع است بر منبر مزارک نیریز...
دانشنامه تاریخ » اسناد مکتوب تاریخی »
الله ولی التوفیق و الاعانه و به ثقفی در تاریخ شهر ربیعالاول سنه تسع و سبعه ثمان مائه (یعنی سال هشتصد و هفتادونه) اعلیحضرت خلافت پناه کشورگشای عالمسِتان، فرمانفرمای عقاسیم جهان، سلطان جهانگیر، جهانبخش، جهان دار، خاقان عظیمالشأن عالی نشان رفیع المقدار الذی صیت سلطنته فی الاقطار و البلدان السلطان الغازی ابوالنصر معین السلطنه و الدنیا و الدین بهادرخان حسن، خلدالله ملکه و سلطنته وقف فرمود حصه دیوانی از مزرعه دهویه که در رستاق واقع است بر منبر مزارک نیریز...
شبانکارگان در نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
امیر فضلویه شبانکاره (۴۵۹-۴۴۸هجری) امیر فضل ابن علی ابن حسن معروف به امیر فضلویه که قبلاً سرگرم کار چوپانی بود پس از منقرض شدن آل بویه سپاهی از جوانان شبانکاره را گرد آورد و طوایف دیگر کُرد پارس را با خود متحد کرد و سپس به شیراز یورش برد و به سال ۴۴۸ هجری بر ملک منصور آل بویه چیره شد و او را با مادرش اسیر کرد و سرزمین فارس را به تصرف خود درآورد و حکومت شبانکاره را...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
امیر فضلویه شبانکاره (۴۵۹-۴۴۸هجری) امیر فضل ابن علی ابن حسن معروف به امیر فضلویه که قبلاً سرگرم کار چوپانی بود پس از منقرض شدن آل بویه سپاهی از جوانان شبانکاره را گرد آورد و طوایف دیگر کُرد پارس را با خود متحد کرد و سپس به شیراز یورش برد و به سال ۴۴۸ هجری بر ملک منصور آل بویه چیره شد و او را با مادرش اسیر کرد و سرزمین فارس را به تصرف خود درآورد و حکومت شبانکاره را...
تسلیتنامهی دکتر مصدق به مناسبت درگذشت شهاب نیریزی
دانشنامه تاریخ » اسناد مکتوب تاریخی »
سید اشرف متخلص به شهاب (نیریزی) از گویندگان سبک دورهٔ بازگشت ادبی ایران است که تا امروز دربارهٔ زندگی و شعر وی پژوهشی سامان نیافته است. دیوان شهاب نیریزی که نگارنده، آن را تصحیح و با دیباچه و یادداشتهایی، آمادهٔ نشر کرده است، دربرگیرندهٔ کالبدهای گوناگون شعر فارسی، با درونمایههای عشق، ستایش پیامبر(ص) و امام علی(ع)، مدح پادشاهان قاجاری بهویژه احمدشاه و حاکمان محلی و ... است. سال تولد شهاب، حدوداً (۱۲۳۲ خورشیدی) و سال درگذشت او، ۱۳۰۲ خورشیدی بوده...
دانشنامه تاریخ » اسناد مکتوب تاریخی »
سید اشرف متخلص به شهاب (نیریزی) از گویندگان سبک دورهٔ بازگشت ادبی ایران است که تا امروز دربارهٔ زندگی و شعر وی پژوهشی سامان نیافته است. دیوان شهاب نیریزی که نگارنده، آن را تصحیح و با دیباچه و یادداشتهایی، آمادهٔ نشر کرده است، دربرگیرندهٔ کالبدهای گوناگون شعر فارسی، با درونمایههای عشق، ستایش پیامبر(ص) و امام علی(ع)، مدح پادشاهان قاجاری بهویژه احمدشاه و حاکمان محلی و ... است. سال تولد شهاب، حدوداً (۱۲۳۲ خورشیدی) و سال درگذشت او، ۱۳۰۲ خورشیدی بوده...
نی ریز از سده پنجم تا زمان صفویه
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
مهمترین منابع این دوره که در آنها از نیریز یاد شده عبارتاند از: فارسنامه ابنبلخى ؛ الانساب سمعانى ؛ معجمالبلدان یاقوت ؛ اللباب فى تهذیب الانساب ابن اثیر ؛ نزهه القلوب حمداللّه مستوفى و مجمع الانساب شبانکارهاى ؛ که از آن میان، منبع اخیر بخش مهمّى از تاریخ نیریز را در دوره شبانکاره (سدههاى ۵ - ۸ ه . ق.) روشن مىسازد. در فارسنامه ابنبلخى، نیریز شهرکى از توابع کوره اصطخر شمرده شده است. ابنبلخى خیر و نیریز...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
مهمترین منابع این دوره که در آنها از نیریز یاد شده عبارتاند از: فارسنامه ابنبلخى ؛ الانساب سمعانى ؛ معجمالبلدان یاقوت ؛ اللباب فى تهذیب الانساب ابن اثیر ؛ نزهه القلوب حمداللّه مستوفى و مجمع الانساب شبانکارهاى ؛ که از آن میان، منبع اخیر بخش مهمّى از تاریخ نیریز را در دوره شبانکاره (سدههاى ۵ - ۸ ه . ق.) روشن مىسازد. در فارسنامه ابنبلخى، نیریز شهرکى از توابع کوره اصطخر شمرده شده است. ابنبلخى خیر و نیریز...
نیریز در جنگ اول جهانی
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
روستای خواجه جمالی از توابع نیریز شاهد پیشامدهای تاریخی زیادی بوده است که یکی از آنها واقعهی نبرد با نظامیان دولت استعمارگر انگلیس در جنگ جهانی اول «۱۹۱۹-۱۹۱۴ میلادی» است. ماجرای این نبرد در کتابی تحت عنوان «عملیات در ایران» نوشته ژنرال جیمز فردریک با ترجمه کاوه بیات آمده است که در اینجا بخشی از آن وقایع را که مربوط به نیریز و روستای خواجه جمالی است بهاختصار میآوریم: انگلیسیها در جنگ جهانی اول که در زمان احمدشاه به وقوع...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
روستای خواجه جمالی از توابع نیریز شاهد پیشامدهای تاریخی زیادی بوده است که یکی از آنها واقعهی نبرد با نظامیان دولت استعمارگر انگلیس در جنگ جهانی اول «۱۹۱۹-۱۹۱۴ میلادی» است. ماجرای این نبرد در کتابی تحت عنوان «عملیات در ایران» نوشته ژنرال جیمز فردریک با ترجمه کاوه بیات آمده است که در اینجا بخشی از آن وقایع را که مربوط به نیریز و روستای خواجه جمالی است بهاختصار میآوریم: انگلیسیها در جنگ جهانی اول که در زمان احمدشاه به وقوع...
اردشیر بابکان، زادهی بختگان - قسمت نخست
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
زادگاه اردشیر بابکان اردشیر بابکان فرزند ساسان در سال ۱۸۰ میلادی یعنی ۱۸۲۶ سال پیش در روستای «خیر» واقع در حاشیهٔ جنوبی دریاچهٔ بختگان فارس چشم به دنیا گشود. در تاریخ بلعمی آمده است که: «اصطخر را روستایی ست [و آن را روستای خیرو خوانند و آنجا دیهی است](۱) نام وی طیروده، اردشیر از آن دیه بود، [و آن دیه بدو بازخوانند].»(۲) بنا به روایت جغرافیدانان و مورخین اسلامی، ازجمله طبری (۳)(۴) اردشیر سرسلسلهٔ ساسانی در روستایی به نام «تیروده» از...
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
زادگاه اردشیر بابکان اردشیر بابکان فرزند ساسان در سال ۱۸۰ میلادی یعنی ۱۸۲۶ سال پیش در روستای «خیر» واقع در حاشیهٔ جنوبی دریاچهٔ بختگان فارس چشم به دنیا گشود. در تاریخ بلعمی آمده است که: «اصطخر را روستایی ست [و آن را روستای خیرو خوانند و آنجا دیهی است](۱) نام وی طیروده، اردشیر از آن دیه بود، [و آن دیه بدو بازخوانند].»(۲) بنا به روایت جغرافیدانان و مورخین اسلامی، ازجمله طبری (۳)(۴) اردشیر سرسلسلهٔ ساسانی در روستایی به نام «تیروده» از...
تأسیس ادارهی امنیه (ژاندارمری) در نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار (۱۳۱۳- ۱۳۶۴ هـ. ق) که باب مراودات ایران و اروپا باز شد و مردم ایران کم کم با تمدن و فرهنگ و سایر شئون اجتماعی مردم اروپا آشنا شدند، ناصرالدین شاه قجر به مسافرت فرنگ رفت. پیشرفتهای کشور فرانسه در شئون گوناگون، تأثیر فوقالعادهای در شاه نمود. لذا تصمیم گرفت برای ارتش ایران مقداری توپ و اسلحه خریداری و چند تن از افسران رستههای مختلف ارتش اطریش را برای تشکیل و...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار (۱۳۱۳- ۱۳۶۴ هـ. ق) که باب مراودات ایران و اروپا باز شد و مردم ایران کم کم با تمدن و فرهنگ و سایر شئون اجتماعی مردم اروپا آشنا شدند، ناصرالدین شاه قجر به مسافرت فرنگ رفت. پیشرفتهای کشور فرانسه در شئون گوناگون، تأثیر فوقالعادهای در شاه نمود. لذا تصمیم گرفت برای ارتش ایران مقداری توپ و اسلحه خریداری و چند تن از افسران رستههای مختلف ارتش اطریش را برای تشکیل و...
خاطرات حاج سیّاح در گذر از نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
حرکت از سیرجان (دولاب) به سوی نیریز (اواخر رمضان ۱۲۹۵ قمری- مهر ۱۲۵۷ شمسی) میرزا محمد علی محلاتی ملقب به حاج سیاح متولد ۱۲۵۲ قمری (۱۸۳۶ میلادی)، یک جهانگرد و نخستین ایرانی است که رسماً تابعیت ایالات متحدهٔ آمریکا را پذیرفت. وی در خانوادهای روستایی اما اهل علم و ادب، در محلات به دنیا آمد. پدرش ملأ محمدرضا محلاتی او را برای تحصیل به تهران فرستاد و عمویش ملأ محمد صادق که متمکن و اهل علم بود، وی را برای...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
حرکت از سیرجان (دولاب) به سوی نیریز (اواخر رمضان ۱۲۹۵ قمری- مهر ۱۲۵۷ شمسی) میرزا محمد علی محلاتی ملقب به حاج سیاح متولد ۱۲۵۲ قمری (۱۸۳۶ میلادی)، یک جهانگرد و نخستین ایرانی است که رسماً تابعیت ایالات متحدهٔ آمریکا را پذیرفت. وی در خانوادهای روستایی اما اهل علم و ادب، در محلات به دنیا آمد. پدرش ملأ محمدرضا محلاتی او را برای تحصیل به تهران فرستاد و عمویش ملأ محمد صادق که متمکن و اهل علم بود، وی را برای...
اردشیر بابکان، زادهی بختگان - قسمت دوم
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
قسمت اول این مقاله را در بخش نخست اردشیر بابکان، زاده ی بختگان بخوانید. اردشیر از منظرِ فردوسی بخش آخر شاهنامهٔ فردوسی به شاهان ساسانی اختصاص دارد که در پی احیای عظمت امپراتوری باستانی ایران بودند. بنیانگذار این سلسله، پادشاه جنگجو، اردشیر بود که اجدادش از پایینترین طبقات اجتماعی برخاسته بودند تا سرنوشت بزرگ خویش را محقق سازند. تاجگذاری اردشیر ظاهراً حدود سپتامبر سال ۲۲۶ میلادی در تیسفون تاجگذاری کرد. یادگار آن در نقشهای برجستهٔ صخرههای پارس باقی است. (۱۹) ممکن است تاجگذاری...
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
قسمت اول این مقاله را در بخش نخست اردشیر بابکان، زاده ی بختگان بخوانید. اردشیر از منظرِ فردوسی بخش آخر شاهنامهٔ فردوسی به شاهان ساسانی اختصاص دارد که در پی احیای عظمت امپراتوری باستانی ایران بودند. بنیانگذار این سلسله، پادشاه جنگجو، اردشیر بود که اجدادش از پایینترین طبقات اجتماعی برخاسته بودند تا سرنوشت بزرگ خویش را محقق سازند. تاجگذاری اردشیر ظاهراً حدود سپتامبر سال ۲۲۶ میلادی در تیسفون تاجگذاری کرد. یادگار آن در نقشهای برجستهٔ صخرههای پارس باقی است. (۱۹) ممکن است تاجگذاری...